(TUAG)- Chiều tối ngày 19/5 (nhằm 22/4 âm lịch), tại Miếu Bà
Chúa Xứ núi Sam (phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang),
Ban tổ chức Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam năm 2025 phối hợp
với UBND thành phố Châu Đốc và Ban Quản trị Lăng miếu núi Sam đã trang
trong tổ chức Lễ phục hiện rước tượng Bà Chúa Xứ núi Sam từ
bệ đá Bà ngự trên đỉnh núi Sam về Miếu Bà ở dưới chân
núi Sam, mở đầu cho Lễ hội cấp quốc gia Vía Bà Chúa Xứ núi Sam
năm 2025.
Trong không khí phấn khởi, tự hào khi Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam vừa được
UNESCO ghi danh Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Lễ phục
hiện rước tượng Bà Chúa Xứ núi Sam năm nay diễn ra trong không khí
trang nghiêm, đúng các nghi thức truyền thống, với các nghi thức: Lễ khai thủy -
đăng sơn - thỉnh thánh mẫu; dâng hương đài liệt sĩ; di kiệu Bà từ đài liệt
sĩ lên đỉnh núi Sam để thực hiện lễ phục hiện thỉnh áo, mão Bà lên kiệu,..
Với lòng thành kính đối với Bà Chúa Xứ núi Sam - người được tôn là Thánh Mẫu
không chỉ của hàng triệu người dân ở Nam Bộ mà còn lan tỏa trên khắp cả nước.
Mở đầu Lễ phục hiện gặp cơn mưa nặng hạt, nhưng hàng ngàn người dân và du khách
vẫn chen chân cùng tham gia Lễ phục hiện rước tượng Bà Chúa Xứ
Núi Sam từ bệ đá Bà ngự trên đỉnh núi Sam về Miếu Bà ở
dưới chân núi Sam, với quãng đường đi bộ dài hơn 4km, trong tiếng trống
rộn ràng của các đoàn lân sư rồng, tạo nên nét văn hóa độc đáo, đặc sắc chỉ có
ở Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam ở tỉnh An Giang.
Bắt đầu Lễ phục hiện, trong tiếng trống múa lân rộn ràng,
hàng ngàn du khách và nhân dân trong vùng xếp hàng dài hơn 2km theo
sau các vị bô lão của phường Núi Sam và lãnh đạo tỉnh An
Giang thành kính đến dâng hương tại Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam, Nhà bia
liệt sĩ và tiến hành các nghi thức rước tượng Bà Chúa Xứ Thánh Mẫu từ trên
đỉnh núi Sam về Miếu Bà (nơi an vị tượng Bà ở dưới chân núi
Sam, thuộc phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc). Tại đây, sẽ diễn
ra chương trình sân khấu hóa lễ phục dựng rước Bà Chúa Xứ Núi Sam.
Bí thư Thành uỷ Châu Đốc Lâm Quang Thi cho biết, Lễ hội cấp quốc gia Vía Bà
Chúa Xứ núi Sam năm nay diễn ra từ ngày 11/5 đến 24/5 (nhằm
ngày 14 đến 27/4 âm lịch); lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc của cư
dân vùng sông nước Nam Bộ. Đặc biệt, giá trị văn hóa truyền thống của Lễ hội
Vía Bà Chúa Xứ núi Sam luôn có sức hút mạnh mẽ đối với người dân, du khách cả
trong và ngoài nước.
“Nhận thức được tầm quan trọng của việc phải bảo vệ di sản, sau khi được ghi
danh, Đảng bộ và chính quyền thành phố Châu Đốc và tỉnh An Giang luôn quan tâm
lãnh đạo, chỉ đạo công tác gìn giữ, bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa
trong sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội; coi đây là nhiệm vụ quan trọng,
một trong những động lực tạo nên bản sắc và sức mạnh nội sinh trong quá trình
phát triển của tỉnh”- Bí thư Thành uỷ Châu Đốc Lâm Quang Thi nhấn mạnh.
Với phương châm tạo điều kiện để du khách và nhân dân cùng tham gia,
đưa Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam dần trở về với tính cộng đồng, năm
nay, phần hội được tổ chức phong phú, sôi nổi, tạo không khí vui
tươi, phấn khởi, đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí ngày càng cao của nhân dân
và du khách. Công tác tuyên truyền, quảng bá lan tỏa hình ảnh, ý nghĩa của lễ
hội được chú trọng, qua đó góp phần xây dựng môi trường văn hoá, văn minh trong
lễ hội, phát huy vai trò chủ thể của người dân.
Ngoài Lễ phục hiện rước tượng Bà, Lễ hội cấp quốc gia Vía Bà Chúa Xứ Núi
Sam còn có các nghi lễ đặc sắc khác, như: Lễ tắm Bà vào 24 giờ
đêm 20/5 (nhằm ngày 23/4 âm lịch); lễ thỉnh sắc thần Thoại Ngọc Hầu
từ lăng mộ về Miếu Bà; lễ Túc yết, lễ Xây chầu; lễ Chánh tế; lễ Hồi sắc
đưa sắc ông Thoại Ngọc Hầu từ Miếu Mà về lăng mộ,…
Đặc biệt, Lễ hội cấp quốc gia Vía Bà Chúa Xứ núi Sam năm nay còn có chương
trình lễ hội đường phố, chương trình văn nghệ, và trưng bày các gian hàng ẩm
thực, hoàng hoá đặc trưng, sản phẩm OCOP, trình diễn thư pháp; thi mua múa lân
sư rồng, phục vụ du khách và người dân,…
Thông qua Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam, thành phố Châu Đốc nói riêng, tỉnh An
Giang nói chung mong muốn đưa sự kiện này trở thành hoạt động văn hóa, du lịch
quy mô lớn, hướng tới xây dựng sản phẩm du lịch của tỉnh An Giang trên nền tảng
các giá trị văn hóa của dân tộc. Đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, tạo cơ hội để
kết nối di sản văn hóa với các địa phương trong cả nước. Tăng cường tinh thần
đoàn kết, gắn bó và hợp tác phát triển.
Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là lễ hội dân gian truyền thống độc đáo của của
cư dân vùng Nam Bộ nói chung, vùng Châu Đốc, tỉnh An Giang nói riêng. Lễ hội
chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc, thể hiện bản sắc và sự kế tục của cộng đồng
người Việt trong tiến trình giao lưu tiếp biến văn hóa với cộng đồng người
Khmer, Hoa, Chăm,… được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Đây cũng là dịp để
người dân thể hiện lòng tin yêu, tri ân, tôn kính đối với những bậc tiền nhân,
những người có công với dân với nước.
Năm 2014, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam được Bộ
Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật
thể quốc gia. Mới đây, vào ngày 04/12/2024, Lễ hội Vía
Bà Chúa Xứ Núi Sam đã tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá Liên hiệp
quốc (UNESCO) ghi danh là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện nhân loại. Qua
đó, khẳng định, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam chứa đựng
những giá trị lịch sử, văn hóa hết sức to lớn và đóng vai trò quan trọng
trong đời sống tâm linh của cộng đồng An Giang nói riêng và Việt Nam nói chung,
góp phần tích cực vào công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản ở cả cấp độ
quốc gia và quốc tế./.
Công Mạo
