(TUAG)- Sáng 10/11, tại thành phố Long
Xuyên (An Giang), Hội Văn học Nghệ thuật các Dân tộc Thiểu số Việt Nam tổ chức
Hội thảo "Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số - thống nhất trong đa dạng"
với sự tham dự của nhiều nhà nghiên cứu, lý luận, phê bình, nhà thơ, nhà văn
trong cả nước.
Quang cảnh hội
thảo
Tại hội thảo, nhiều ý kiến của các đại
biểu tham dự cho rằng, văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu
số Việt Nam luôn hòa quyện vào dòng chảy đa sắc tộc của
văn học nghệ thuật Việt Nam. Trong bối cảnh nước ta ngày
càng hội nhập sâu rộng với thế giới, việc quan tâm, chăm lo, phát triển đội ngũ
nhà văn người dân tộc thiểu số là cần thiết để văn học Việt Nam tiếp tục phát
triển phong phú và đa dạng. Nền văn học đa ngôn ngữ, chứa đựng đa giọng điệu và
đa biểu đạt, hướng đến mục tiêu vì đất nước, vì dân tộc, tôn vinh những giá trị
truyền thống chân - thiện - mỹ.
Nhạc sĩ Nông
Quốc Bình, Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam phát
biểu tại hội thảo
Theo Nhạc sĩ
Nông Quốc Bình, Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam, thời
gian qua, văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam hiện đại đã có những
bước trưởng thành rất đáng tự hào. Trước hết, phải kể đến đội ngũ văn nghệ sĩ
người dân tộc thiểu số xuất hiện ngày càng đông đảo, đã được Hội Văn học Nghệ
thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam tập hợp trong một khối đoàn kết và thúc đẩy
sáng tạo, sản xuất nhiều tác phẩm phục vụ đồng bào các dân tộc.
Trong các ngành nghệ thuật, văn học và mỹ
thuật có sự phát triển nhanh cả về đội ngũ, chất lượng, đặc biệt là văn xuôi, với
lực lượng sáng tác ngày càng đông đảo. Thơ của các dân tộc thiểu số đã có những
đóng góp đáng kể vào nền thơ ca cả nước và mang đậm bản sắc riêng. Đề tài sáng
tác không chỉ tập trung vào nhiệm vụ tuyên truyền cách mạng, ca ngợi quê hương,
đất nước, con người mới, mà hiện nay, biên độ sáng tác đã mở rộng hơn rất nhiều.
Đặc biệt, văn học nghệ thuật của các dân
tộc thiểu số mang đậm bản sắc riêng, đề tài rộng mở, từng bước bắt nhịp với đời
sống của đồng bào dân tộc, ca ngợi cái mới, cái tốt đẹp, đồng thời phê phán cái
xấu, cái lạc hậu và cái ác. Một số tác phẩm đã đi sâu vào khai thác thân phận
con người dân tộc thiểu số và miền núi. Thể loại sáng tác phong phú và đa dạng
hơn; nhiều tác giả mạnh dạn tìm tòi thể hiện các thể loại như văn xuôi, lý luận
phê bình và điện ảnh, tuy chưa đông đảo nhưng đã đạt được những thành tựu đáng
ghi nhận. Nhiều giải thưởng quốc gia và quốc tế đã được trao cho các tác giả
người dân tộc thiểu số.
Đáng chú ý, ngày càng nhiều tác giả người
dân tộc thiểu số có ý thức và quan tâm nhiều hơn đến việc sáng tác bằng tiếng mẹ
đẻ và sáng tác song ngữ. Công tác sưu tầm và nghiên cứu văn học dân gian các
dân tộc trong những năm qua đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Hàng trăm công
trình sưu tầm, nghiên cứu, biên dịch các loại hình văn nghệ dân gian của các
dân tộc Tây Nguyên, Khmer Nam Bộ, Chăm, Tày, Nùng, Mường, Thái, Mông... và của
nhiều dân tộc khác đã được biên soạn công phu và có giá trị cao, ra mắt bạn đọc.
Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật các dân
tộc thiểu số Việt Nam cho biết, cùng với việc thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW của
Bộ Chính trị, Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam đã chủ động
xây dựng kế hoạch, chương trình thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp
hành Trung ương Đảng (khóa XI) Về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt
Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Kết luận 84 của Bộ Chính trị
Về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23. Trong đó, tập trung triển khai thực hiện
nhiệm vụ xây dựng đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ trong các dân tộc thiểu số và
phát hiện, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ, tôn vinh Hội viên bằng nhiều hình thức
như hỗ trợ sáng tạo, trao giải thưởng, cử theo các lớp tập huấn, trại sáng tác
đối với lực lượng trẻ, vinh danh những văn nghệ sĩ cao tuổi đã có nhiều cống hiến,...
góp phần vào việc giữ gìn và phát huy di sản văn hóa dân tộc thiểu số, nhất là
tiếng nói, chữ viết, trang phục, lễ hội truyền thống; các giá trị văn hóa tích
cực trong tôn giáo, tín ngưỡng; tạo lực lượng trẻ làm nền tảng phát huy các giá
trị văn hóa dân tộc.
Đồng tình với quan điểm trên, Thạc sĩ Cầm
Thuý Hòa, Chi hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Sơn La khăng định,
trong hơn 50 dân tộc thiểu số sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam, mỗi dân tộc đều
sở hữu những bản sắc văn hóa riêng biệt và phong phú, từ ngôn ngữ, phong tục, tập
quán đến văn học nghệ thuật. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của cuộc Cách mạng
công nghiệp lần thứ 4, những giá trị văn hóa truyền thống này đang đứng trước
nguy cơ bị lãng quên hoặc thay đổi một cách sâu sắc nếu không có những biện pháp
bảo tồn và phát triển kịp thời và hiệu quả.
Phó Ban
Tuyên giáo Tỉnh uỷ An Giang Nguyễn Thị Hồng Loan phát biểu tại hội thảo.
“Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ
mang lại nhiều cơ hội nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức. Một mặt,
công nghệ số có thể giúp bảo tồn văn hóa truyền thống thông qua số hóa các di sản
văn hóa, lưu giữ và truyền tải kiến thức, và kết nối các cộng đồng. Mặt khác, sự
thu hẹp khoảng cách và tiếp cận dễ dàng với văn hóa hiện đại toàn câu khiến giới
trẻ dân tộc thiểu số có xu hướng lãng quên giá trị truyền thống của mình, dẫn đến
tình trạng mất dần bản sắc văn hóa. Điều này không chỉ đòi hỏi sự nỗ lực từ
phía cộng đồng dân tộc thiểu số mà còn cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Nhà nước, các tổ
chức phi chính phủ và cộng mà đồng xã hội. Việc xây dựng và triển khai các chiến
lược bảo tồn và phát triển văn hóa thông qua công nghệ số, giáo dục và các
chương trình cộng đồng là những giải pháp thiết yếu để gìn giữ những giá trị
văn hóa quý báu của các dân tộc thiểu số” - Thạc sĩ Cầm Thuý Hòa nhấn mạnh.
Nhà văn Bùi Thị Như Lan, Chủ tịch Chi hội
Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Ninh khẳng định, việc văn chương các dân tộc thiểu
số tham gia, đưa tác phẩm lên không gian mạng với sự thể hiện của sách nói,
sách điện tử, Audio book,… là xu hướng tất yếu, thể hiện sự năng động, “chuyển
mình" của đội ngũ văn nghệ sĩ dân tộc thiểu số để tác phẩm bắt nhịp với thời
đại cách mạng công nghệ 4.0.
Để tác phẩm của đội ngũ văn nghệ sĩ dân
tộc thiểu số đứng được trong lòng bạn đọc và công chúng yêu văn chương dân tộc
thiểu số đón nhận, Nhà văn Bùi Thị Như Lan cho rằng, điều quan trọng là tác phẩm
dù có vận dụng sáng tạo thế giới số, song cốt lõi là tác phẩm hội tụ nhiều yếu
tố, trong đó yếu tố tư tưởng cao, tính phổ quát sâu rộng, tác phẩm thấm đẫm bản
sắc văn hóa dân tộc như lời của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị
văn hóa toàn quốc (tháng 11/2021) khẳng định: “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc,
nói lên bản sắc của dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn".
Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu
số Việt Nam hiện có trên 1.000 hội viên, 40 tổ chức cơ sở Hội và chi hội tại 40
tỉnh, thành phố trong cả nước thuộc các chuyên ngành: văn học, âm nhạc, múa, mỹ
thuật, sân khấu - điện ảnh, nhiếp ảnh, lý luận phê bình, văn nghệ dân gian./.
Công Mạo
