Văn hóa - Văn nghệ

 

​(TUAG)- Chiều ngày 10/12/2023, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch long trọng tổ chức Lễ công bố quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh Nghi lễ Vòng đời của người Chăm Islam và Nghề dệt thổ cẩm của người Chăm xã Châu Phong, thị xã Tân Châu vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Đến dự có ông Huỳnh Quốc Thái, Tỉnh ủy viên - Chánh Văn phòng Tỉnh ủy; ông Trương Bá Trạng, phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể Thao và Du lịch tỉnh; ông Nguyễn Văn Cọp, Tỉnh ủy viên - Bí thư Thị ủy Tân Châu, ông Trương Hồng Sơn, phó Bí thư Thường trực Thị ủy - Chủ tịch HĐND thị xã; ông Nguyễn Ngọc Vệ, phó Bí thư Thị ủy - Chủ tịch UBND thị xã.

Tại buổi lễ, các vị đại biểu và bà con nhân dân được xem tiết mục nghệ thuật chào mừng “Phục dựng lễ cưới của người Chăm”; tư liệu giới thiệu về loại hình di sản văn hóa phi vật thể “Nghi lễ Vòng đời của người Chăm Islam” và “Nghề dệt thổ cẩm của người Chăm, xã Châu Phong, thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang” cùng các tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Chăm.

Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam ở An Giang có giá trị lịch sử, cố kết cộng đồng và bảo tồn văn hóa truyền thống. Thông qua nghi lễ, chúng ta có thể hiểu được nguồn gốc lịch sử của người Chăm, quá trình di cư và tụ cư của cộng đồng Chăm trên vùng đất An Giang. Nghi lễ cũng giúp cho mối thân tình giữa các thành viên trong cộng đồng ngày càng được gắn kết. Đây cũng là môi trường để lưu giữ các nét đẹp văn hóa truyền thống như: trang phục, ẩm thực, ngôn ngữ hay các loại hình nghệ thuật dân gian như: múa, hát, nhạc cụ (trống Repbana...). Những yếu tố văn hoá nội sinh, ngoại sinh đã được tích hợp, tiếp biến trong suốt tiến trình lịch sử di cư đã hình thành nên sắc thái văn hoá riêng mang đậm tính chất địa phương, đã góp phần làm đa dạng và phong phú hoá những đặc trưng văn hoá và con người An Giang. Đặc trưng văn hoá này thể hiện rõ nét nhất thông qua các nghi lễ vòng đời. Vào ngày 02/2/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 157/QĐ-BVHTTDL về việc công bố đưa “Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam ở tỉnh An Giang” vào Danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.

Bên cạnh Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam, Thị xã Tân Chân còn vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch  ban hành Quyết định số 480/QĐ-BVHTTDL đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Nghề thủ công truyền thống nghề Dệt thổ cẩm của người Chăm xã Châu Phong, thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang”  vào ngày 06/03/2023. Ông Trương Bá Trạng, phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể Thao và Du lịch tỉnh cho biết thêm: “An Giang đến nay đã có 07 Di sản văn hóa phi vật thể, nếu mà tính trên con số của cả nước thì là An Giang hiện nay đã là vượt qua con số bình quân của các Tỉnh, Thành mà có Di sản văn hóa phi vật thể cả nước, đây là một điều hết sức vinh dự cho An Giang, các Di sản này sẽ góp phần chẳng những xây dựng truyền thống của con người An Giang mà còn tác động đến kể cả phát triển kinh tế, nó là những cái mà điều người du khách người ta đến người ta tạo cảm giác người ta ngưỡng mộ và niềm tin khi đến với An Giang cũng như là đầu tiên vào An Giang”.

Có thể nói, nghề dệt thổ cẩm của người Chăm là một nghề thủ công truyền thống hết sức độc đáo. Xuất hiện ở vùng đất An Giang từ những ngày đầu người Chăm đến cư ngụ khoảng những năm đầu của TK XVIII. Nghề dệt thổ cẩm của người Chăm không chỉ độc đáo ở kỹ thuật, sáng tạo của con người, mà còn chứa đựng những giá trị về văn hóa và lịch sử dân tộc. Nghề dệt thổ cẩm của người Chăm thể hiện rất rõ đặc thù gốc tích nông nghiệp như dụng cụ, nguyên liệu, giá trị sử dụng. Những sản phẩm dệt của họ nhằm phục vụ cho sinh hoạt thường ngày và tôn giáo, trong các nghi lễ chu kỳ đời người. Các sản phẩm đầy sáng tạo trên cơ sở những nhận thức, thế giới quan, thẩm mĩ, truyền thống của cộng đồng Chăm. Điều quý trọng chính là việc truyền tải văn hóa, truyền tải các giá trị truyền thống, tâm hồn, sức sáng tạo của từng người dân vào trong chính sản phẩm của mình.

Nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người Chăm vừa chứa đựng những yếu tố văn hóa truyền thống, tiếp thu những tinh hoa của cha ông vừa đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của xã hội đương đại. Nghề thủ công truyền thống này không chỉ là tài sản vô giá do cha ông để lại mà còn là động lực cho phát triển kinh tế, xã hội của cộng đồng người Chăm nơi đây. Chú Mohamad - Chủ cơ sở Dệt thổ cẩm Chăm truyền thống, xã Châu Phong chia sẻ: “Tôi cảm thấy rất là mừng khi Nghề dệt thổ cẩm được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể, là cái nghề truyền thống mấy chục năm nay rồi, hiện giờ tôi đang là đại diện cơ sở dệt thổ cẩm, kế thừa truyền thống của gia đình, xem như đã là đời ông bà, cha mẹ rồi đến đời tôi đây, thì hôm nay được vinh danh như thế rất là mừng, cái nghề dệt thổ cẩm bằng tay của người Chăm được vinh danh và sau này được lan tỏa khắp đất nước Việt Nam mình”.

Tại buổi lễ đã tiến hành trao quyết định và chứng nhận của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh Nghi lễ Vòng đời của người Chăm Islam và Nghề dệt thổ cẩm của người Chăm xã Châu Phong, thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Đây cũng là niềm tự hào của đồng bào dân tộc Chăm nói riêng, tỉnh An Giang nói chung, đồng thời cũng là tiền đề giúp cho chính quyền và cộng đồng Chăm cùng nâng cao ý thức trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa dân tộc.

Hạnh Phúc, Huyền Thoại