(TUAG)- Suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc
Việt Nam, văn hóa luôn có vị trí, vai trò vô cùng quan trọng. Văn hóa
Việt Nam là thành quả hàng nghìn năm lao động sáng tạo, đấu tranh kiên
cường dựng nước và giữ nước của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, là kết
quả giao lưu và tiếp thu tinh hoa của nhiều nền văn minh thế giới để
không ngừng hoàn thiện mình. Văn hóa Việt Nam đã hun đúc
nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang
của dân tộc; hình thành nên những giá trị văn hóa Việt Nam cao đẹp, bền
vững: Yêu nước, đoàn kết, cần cù, dũng cảm, tài trí, lạc quan, hiếu học,
nghĩa tình, hòa hiếu, khoan dung…
Kế
thừa, phát huy truyền thống văn hóa dân tộc, ngay từ khi ra đời và lãnh
đạo cách mạng Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh
đã xác định ba mặt trận quan trọng của cách mạng nước ta là chính trị,
kinh tế và văn hóa.
Sau 35 năm đổi mới đất nước, việc xây dựng và
phát triển văn hóa, con người Việt Nam đạt được những kết quả quan
trọng: Trước hết, nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công
tác văn hóa tiếp tục được đổi mới, cơ bản đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Đảng không ngừng đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo, ban hành nhiều
chủ trương, đường lối, nghị quyết, chỉ thị, kết luận về xây dựng và phát
triển văn hóa, con người Việt Nam; công tác nghiên cứu lý luận về xây
dựng và phát triển văn hóa có nhiều kết quả. Chỉ đạo đẩy mạnh Học tập và
làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phát huy, đề cao
phương thức nêu gương, trước hết trong mọi tổ chức đảng, nhà nước, đoàn
thể, trong cán bộ, đảng viên, hội viên, góp phần xây dựng văn hóa, con
người. Cán bộ, đảng viên đã ý thức hơn trách nhiệm nêu gương của mình
trong xã hội…
Thứ hai là hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về
văn hóa từng bước được nâng cao. Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách,
pháp luật, tạo cơ sở pháp lý xây dựng và phát triển văn hóa, con người.
Quan tâm, tạo cơ chế triển khai chính sách văn hóa trong kinh tế, xây
dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa doanh nhân, văn hóa công sở, văn hóa
cơ sở, văn hóa gia đình... Chuyển đổi cơ chế quản lý, tổ chức và hoạt
động của các đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp, các hội văn học, nghệ thuật
theo hướng tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Tăng cường thanh tra, kiểm tra,
xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động văn hóa, văn nghệ, báo chí,
xuất bản; đấu tranh phòng, chống các biểu hiện suy thoái về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trên lĩnh
vực văn hóa…
Thứ ba là xây dựng môi trường văn hóa đạt được một
số kết quả tích cực. Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn
hóa" gắn với Cuộc vận động "Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh,
xây dựng nếp sống và văn hóa ứng xử nơi công cộng" có kết quả rõ rệt. Sự
liên kết, phối hợp của 3 lĩnh vực gia đình - nhà trường - xã hội trong
xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống, nhân cách cho giới trẻ tiếp tục
được phát huy. Quy chế dân chủ ở cơ sở với việc xây dựng quy ước văn hóa
được quan tâm hơn trong quá trình triển khai thực hiện…
Thứ năm
là xây dựng văn hóa trong kinh tế bước đầu có chuyển biến về nhận thức
và hành động. Phát triển bền vững, an toàn là mục tiêu cao nhất của mọi
hệ thống xã hội. Sự phát triển không chỉ được xét trên mặt vật chất đơn
thuần, mà còn phải bao hàm cả về mặt văn hóa, tinh thần của xã hội. Xây
dựng văn hóa kinh tế, trong đó quan trọng nhất là văn hóa doanh nghiệp,
văn hóa doanh nhân, văn hóa kinh doanh.
Thứ sáu là bản sắc, giá
trị văn hóa, con người Việt Nam tiếp tục được kế thừa, phát huy cao độ
khi đất nước gặp khó khăn, thử thách do thiên tai, dịch bệnh, nhất là
đại dịch COVID-19 từ cuối năm 2019 đến nay.
Thứ bảy là tích cực,
chủ động hội nhập quốc tế, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Chủ động
mở rộng hợp tác văn hóa với các nước, thực hiện đa dạng hóa các hình
thức văn hóa đối ngoại, thu được kết quả rõ rệt cả bề rộng lẫn chiều
sâu, song phương và đa phương, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con
người Việt Nam với bạn bè thế giới, thúc đẩy hội nhập, giao lưu quốc tế
về văn hóa.
Mặc dù đạt được rất nhiều kết quả quan trọng, nhưng
qua 35 năm đổi mới, việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt
Nam còn không ít hạn chế, yếu kém, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu phát
triển bền vững đất nước. Trong đó, việc quán triệt và thực hiện đường
lối, quan điểm, nghị quyết của Đảng về văn hóa có lúc, có nơi chưa đạt
yêu cầu đề ra. Việc thể chế hóa đường lối, quan điểm, nghị quyết của
Đảng về xây dựng, phát triển văn hóa, con người chưa theo kịp yêu cầu.
Môi trường văn hóa gia đình - nhà trường - xã hội có lúc, có nơi chưa
lành mạnh, có mặt xuống cấp. Việc xây dựng văn hóa trong chính trị và
kinh tế tuy đã được các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể triển khai, nhưng
kết quả còn chưa tương xứng. Nhận thức, giải quyết đúng đắn mối quan hệ
giữa văn hóa với kinh tế chưa được cấp ủy, chính quyền nhiều nơi quan
tâm đúng mức.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định một trong 12 định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030 là: "Phát
triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh,
động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Tăng đầu tư cho phát
triển sự nghiệp văn hóa. Xây dựng, phát triển, tạo môi trường và điều
kiện xã hội thuận lợi nhất để khơi dậy truyền thống yêu nước, niềm tự
hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh
phúc; tài năng, trí tuệ, phẩm chất của con người Việt Nam là trung tâm,
mục tiêu và động lực phát triển quan trọng nhất của đất nước"… "Tập
trung nghiên cứu và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị
văn hóa và chuẩn mực của con người gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá
trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới. Quan tâm chăm lo công tác giáo
dục, bồi dưỡng và bảo vệ trẻ em, thiếu niên, nhi đồng. Tăng cường giáo
dục lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc,
ý thức trách nhiệm xã hội cho các tầng lớn nhân dân, nhất là thanh
niên"… "Từng bước vươn lên khắc phục các hạn chế của con người Việt Nam;
xây dựng con người Việt Nam thời đại mới, gắn kết chặt chẽ, hài hòa
giữa giá trị truyền thống và giá trị hiện đại".
Để xây dựng
và phát triển văn hóa, con người Việt nam theo tinh thần Nghị quyết Đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cần tập trung thực hiện:
Tiếp
tục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của phát triển văn hóa, xây
dựng con người trong đổi mới và phát triển bền vững đất nước.
Tập
trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia,
hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người Việt Nam gắn với giữ gìn, phát
triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới.
Hoàn
thiện thể chế, đổi mới tư duy quản lý văn hóa, cải cách bộ máy quản lý
nhà nước về văn hóa theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, nhân văn,
hiện đại.
Phát triển nguồn nhân lực ngành văn hóa, văn nghệ,
nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; ưu tiên phát triển nguồn nhân lực
cho công tác lãnh đạo, quản lý và các lĩnh vực then chốt, đặc thù.
Xây
dựng văn hóa trong chính trị, kinh tế, đặc biệt là văn hóa trong Đảng
trở thành tấm gương đạo đức cho xã hội; văn hóa doanh nghiệp trở thành
hệ điều tiết cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
Phát triển thị
trường văn hóa, các ngành công nghiệp văn hóa để đáp ứng nhu cầu tiếp
nhận, hưởng thụ của người tiêu dùng và thị trường ngoài nước.
Xây
dựng nền văn học, nghệ thuật Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc; xây dựng nhân cách con người Việt Nam đáp ứng nhu cầu ngày càng cao
và đa dạng về chân, thiện, mỹ của các tầng lớp Nhân dân.
Tập
trung nguồn lực từ Nhà nước và các thành phần kinh tế đầu tư cho phát
triển văn hóa, xây dựng con người. Chủ động, tích cực hội nhập quốc tế
về văn hóa, xây dựng Việt Nam thành điểm đến hấp dẫn về giao lưu văn hóa
quốc tế.
Xây dựng văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ,
thấm nhuần tinh thần dân tộc, dân chủ, khoa học và nhân văn là nhiệm vụ
vô cùng quan trọng. Xây dựng văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh
thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự
phát triển bền vững đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
T.L
