Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành Phiên họp
Tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính nhà nước hiệu lực, hiệu quả
Trình bày tóm tắt Tờ trình dự án Luật Tổ
chức Chính phủ (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho
biết, mục tiêu xây dựng dự án Luật là sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các
quy định về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Chính phủ; nhiệm vụ,
quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Chính
phủ, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành
chính nhà nước hiệu lực, hiệu quả. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, thúc
đẩy Chính phủ kiến tạo phát triển, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày Tờ trình
Theo đó, dự thảo Luật dự kiến gồm 05 chương, 35
điều. So với Luật hiện hành giảm 02 chương, giảm 15 điều. Nội dung cơ
bản của dự thảo Luật gồm: Hoàn thiện các quy định nhiệm vụ, quyền hạn
của Chính phủ trong mối quan hệ với các cơ quan nhà nước ở Trung ương
(Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam); Hoàn thiện các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn
của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan
ngang bộ và mối quan hệ giữa các cơ quan của Chính phủ; Hoàn thiện các
quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong mối quan hệ với chính quyền
địa phương.
Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tham gia Phiên họp
Đối với Tờ trình về cơ cấu tổ chức của
Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh
Trà nhấn mạnh sự cần thiết, để bộ máy mới nhanh chóng ổn định, đi vào
hoạt động ngay, không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống về
thời gian, không để bỏ trống địa bàn, lĩnh vực, không để ảnh hưởng đến
các hoạt động bình thường của xã hội, của người dân. Theo đó, phương án
cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV gồm 14 bộ và 03
cơ quan ngang bộ.
Nêu quan điểm thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban
Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Thường trực Ủy ban Pháp luật tán
thành việc sửa đổi toàn diện Luật Tổ chức Chính phủ. Về cơ bản, các tài
liệu trong Hồ sơ đã bảo đảm đầy đủ theo quy định của Luật Ban hành văn
bản quy phạm pháp luật về hồ sơ trình xem xét, thông qua theo trình tự,
thủ tục rút gọn. Nội dung của dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường
lối của Đảng và thống nhất với các chính sách được đề xuất trong Hồ sơ
đề nghị xây dựng Luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ
Bên cạnh đó, do Luật Tổ chức Chính phủ
được sửa đổi đồng thời với nhiều luật có liên quan như Luật Tổ chức Quốc
hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn bản quy
phạm pháp luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân
dân... do đó, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, đối
chiếu để bảo đảm đồng bộ về chính sách và tính thống nhất của hệ thống
pháp luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh
Tùng cũng nêu rõ quan điểm đối với một số vấn đề lớn của dự án Luật như:
Nguyên tắc phân định thẩm quyền; về phân cấp; Về điều khoản chuyển
tiếp; về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ; mối quan hệ của Chính phủ
với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan tư pháp;...
Trong đó, về phân cấp, đề nghị tiếp tục
nghiên cứu, hoàn thiện quy định về “phân cấp”, “ủy quyền” tại dự thảo
Luật, đồng thời, làm rõ chủ thể được phân cấp, cơ chế chịu trách nhiệm
của cơ quan được phân cấp để bảo đảm đồng bộ, thống nhất với quy định
của dự thảo Luật Tổ chức Chính quyền địa phương (sửa đổi); đề nghị làm
rõ về việc cơ quan nhận phân cấp có thể phân cấp tiếp cho chính quyền
địa phương hoặc cơ quan nhà nước cấp dưới hay không?;...
Các vị đại biểu tham dự Phiên họp
Về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ
cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và dự thảo Nghị
quyết của Quốc hội về cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ nhiệm kỳ Quốc
hội khóa XV, Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành các phương
án như đề nghị của Thủ tướng Chính phủ. Hồ sơ 02 dự thảo
Nghị quyết được chuẩn bị đầy đủ, bảo đảm theo quy định pháp
luật, đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét,
cho ý kiến.
Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền
Tại phiên họp, các ý kiến tán thành sửa
đổi toàn diện Luật Tổ chức Chính phủ nhằm thể chế hóa kịp thời chủ
trương, đường lối của Đảng về tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của
Chính phủ; thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ
thống chính trị và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; tiếp tục thực hiện chỉ
đạo của Lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ về đổi mới tư duy trong công
tác xây dựng pháp luật....
Đồng thời, các đại biểu tập trung cho ý
kiến về một số nội dung trọng tâm liên quan tới quy định về nguyên tắc
phân định thẩm quyền; phân cấp, ủy quyền; điều khoản chuyển tiếp, quan
hệ của Chính phủ với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội...
Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Phiên họp
Phát biểu chỉ đạo tại Phiên họp, Chủ tịch
Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, hiện nay dư luận, Nhân dân rất quan
tâm tới việc sắp xếp bộ tổ chức bộ máy nhà nước, đảm bảo đúng chủ trương
“tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”. Do đó, các nội dung
trình Quốc hội liên quan tới sắp xếp tổ chức bộ máy phải phù hợp với chủ
trương, đường lối của Đảng; quá trình chuẩn bị cần khẩn trương, kỹ
lưỡng, đảm bảo chất lượng.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá
cao Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra đã
làm việc rất trách nhiệm, tích cực, bảo đảm tiến độ. Tuy nhiên, để hoàn
thiện cần tiếp tục rà soát đảm bảo nội dung sửa đổi phải phù hợp và
thống nhất trong hệ thống pháp luật nói chung. Đồng thời, lưu ý câu chữ
cũng như cách thức thể hiện tuân thủ theo Hiến pháp, đúng quy trình rút
gọn;...
Nhấn mạnh trong lần sửa đổi này cần đẩy
mạnh phân cấp cho Chính phủ tối đa, để Chính phủ chủ động, tháo gỡ được
khó khăn vướng mắc, đưa đất nước phát triển, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu
phải đảm bảo tính thống nhất giữa các quy định liên quan tới phân cấp,
phân quyền quy định trong luật này với các luật có liên quan như: Luật
Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn
bản quy phạm pháp luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội
đồng nhân dân.
Về nguyên tắc phân định thẩm quyền tại
Điều 7, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, quy định phải bám sát chỉ đạo của cấp
có thẩm quyền, bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm, đồng thời cần quy
định rõ về mối quan hệ giữa Chính phủ và Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc
hội, các tổ chức chính trị - xã hội,...; phân định rõ thẩm quyền giữa
cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp. Rà soát, xử lý các nội dung còn
giao thoa về chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan.
Nhắc lại yêu cầu của Tổng Bí thư Tô Lâm
về phân cấp phân quyền “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương
chịu trách nhiệm”, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, tiếp tục nghiên cứu, bổ
sung hoàn thiện nội hàm khái niệm về “phân cấp”, “ủy quyền” tại dự thảo
Luật để bảo đảm đồng bộ, thống nhất với quy định của dự thảo Luật Tổ
chức Chính quyền địa phương (sửa đổi); quy định rõ về các điều kiện
phân cấp như tài chính, nguồn nhân lực, thủ tục hành chính;... Ngoài ra,
làm rõ hơn về điều kiện, người được phân cấp, tránh trường hợp đùn đẩy
trách nhiệm; cơ quan được phân cấp phải chủ động, không nên quy định về
việc phân cấp tiếp.
Liên quan điều khoản chuyển tiếp, Chủ
tịch Quốc hội đề nghị, cần xác định rõ các điều, khoản, điểm của luật,
pháp lệnh đã được điều chỉnh nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ
tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định kết luận Phiên họp
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội
Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất cao sự
cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Tổ chức Chính phủ và ban hành 02 dự
thảo Nghị quyết của Quốc hội. Đồng thời, đánh giá cao nỗ lực của Chính
phủ và cơ quan chủ trì soạn thảo – Bộ Nội vụ cùng các cơ quan có liên
quan trong việc khẩn trương chuẩn bị Hồ sơ dự án Luật, 02 dự thảo Nghị
quyết thể hiện sự nghiêm túc, chất lượng, công phu, đúng quy định, bám
sát yêu cầu đổi mới, tư duy xây dựng pháp luật;... Ủy ban Thường vụ Quốc
hội cũng đánh giá cao Ủy ban Pháp luật đã phối hợp với các cơ quan của
Quốc hội khẩn trương tổ chức thẩm tra với nhiều nhận xét, ý kiến xác
đáng, cụ thể và phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì soạn thảo hoàn
chỉnh Hồ sơ.
Về cơ bản, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán
thành các nội dung lớn của dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) đã
thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng về đổi mới, sáng tạo sắp xếp tổ
chức bộ máy nhà nước “tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”,
phân định thẩm quyền trách nhiệm giữa các cơ quan lập pháp, hành pháp và
tư pháp theo nguyên tắc phân cấp cho Chính phủ tối đa, tạo điều kiện
thuận lợi cho Chính phủ quản lý điều hành, phát triển kinh tế - xã hội
theo chức năng, nhiệm vụ; thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý
giữa Trung ương và địa phương.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu các cơ
quan tiếp tục rà soát các luật có liên quan như Luật Tổ chức Quốc hội,
Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp
luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân,.. để
đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, đảm bảo tuân thủ Hiến pháp
Về một số nội dung cụ thể, Phó Chủ tịch
Quốc hội nêu rõ, liên quan tới quy định về phân cấp cần tiếp tục rà
soát, làm rõ hơn nội dung phân cấp, ủy quyền trong hệ thống hành chính,
các từ ngữ, thuật ngữ thể hiện, bảo đảm đúng quy định của Đảng, thống
nhất trong hệ thống pháp luật, các luật có liên quan. Ngoài ra, bảo đảm
đồng bộ giữa phân cấp về nhiệm vụ, quyền hạn được giao với phân cấp về
thủ tục hành chính, trình tự giải quyết công việc; làm rõ trách nhiệm
giữa cấp trên và cấp dưới trong phân cấp; phân cấp cần gắn với bảo đảm
nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm thực hiện kết quả nhiệm vụ. Đồng
thời, không phân cấp tiếp; phân cấp phải đảm bảo thông suốt, thuận lợi,
khả thi...
Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng
đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu bổ sung ý kiến của cơ quan thẩm
tra, ý kiến tại phiên họp liên quan tới quy định Về nhiệm vụ, quyền hạn
của Chính phủ (Điều 10), Thời hạn chuyển tiếp; ...
Về 02 dự thảo: Nghị quyết của Quốc hội về
cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; Nghị quyết của
Quốc hội về cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa
XV, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí theo phương án đề xuất của
Chính phủ, đồng thời đề nghị tiếp tục rà soát, tiếp thu ý kiến tại
Phiên họp để khẩn trương hoàn thiện Hồ sơ dự án Luật, dự thảo Nghị quyết
đảm bảo chất lượng, tiến độ theo quy định./.
Q.H
