Đại
hội Đảng là một dấu mốc quan trọng, có ý nghĩa định hướng tương lai, cổ
vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục đẩy mạnh toàn
diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, đưa đất nước phát triển nhanh và bền
vững, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu
dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Việc
chuẩn bị các văn kiện của có ý nghĩa hết sức quan trọng, cần được tiến
hành một cách khoa học, chu đáo, bảo đảm sự thành công của Đại hội.
Báo
cáo Chính trị là văn kiện trung tâm của Đại hội, vừa đánh giá những kết
đã đạt được trong nhiệm kỳ lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các mục tiêu về
kinh tế - xã hội, công tác xây dựng Đảng, an ninh - quốc phòng, đối
ngoại…., phân tích những nguyên nhân hạn chế, khó khăn. Báo cáo chính
trị không chỉ đề ra phương hướng nhiệm vụ nhiệm kỳ 2021-2026, mà còn xác
định mục tiêu đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.
Cách
thức xây dựng Báo cáo Chính trị, cần có chủ đề, tiêu đề, phương châm,
xác định những định hướng lớn, tư tưởng chỉ đạo, nêu được mục tiêu, động
lực, biện pháp thực hiện, có tính hiệu triệu, động viên toàn Đảng, toàn
quân, toàn dân ta tích cực thực hiện các mục tiêu nhiệm vụ, định hướng
đã đề ra. Kết cấu của Báo cáo phải dễ nhớ, dễ hiểu, dễ làm, dễ kiểm tra,
mỗi phần đều có ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân và cuối cùng rút ra những
bài học kinh nghiệm lớn.
Đối với
Đại hội Đảng toàn quốc, việc hoàn chỉnh báo cáo tổng kết 10 năm thực
hiện Cương lĩnh 2011 là cơ sở để xây dựng Báo cáo Chính trị tốt hơn.
Nhiệm vụ này cũng được Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu đánh giá từ các
cấp cơ sở.
Đánh giá thực chất, khách
quan sẽ là cơ sở tốt để xây dựng Báo cáo chính trị mang tính định hướng
trong 5 năm, thậm chí là 10 năm tới. Yêu cầu đã rõ, nhưng trên thực tế
trong những nhiệm kỳ trước không phải địa phương, đơn vị nào cũng thực
hiện một cách triệt để. Đã có những thời kỳ, số liệu thống kê tăng
trưởng của các tỉnh đều ở mức 2 con số (từ 10% trở lên), nhưng tổng kết
chung của cả nước lại vẫn dừng ở mức 1 con số. Thậm chí, giữa các đơn vị
chức năng có nhiệm vụ thống kê cũng có những số liệu “vênh” nhau khiến
cho việc đánh giá của Chính phủ và Quốc hội trở nên khó khăn hơn. Đơn cử
như, năm 2018, nhiều chỉ tiêu thống kê đưa ra nhưng các bộ ngành “thắc
mắc” với cơ quan thống kê khiến không ít lần Chính phủ phải đứng ra phân
xử. Tại Hội nghị thống kê bộ, ngành năm 2018 do Bộ Kế hoạch - đầu tư tổ
chức, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đã phải yêu cầu các bộ, ngành phải
coi trọng công tác thống kê thực chất, hiệu quả hơn.
Vấn
đề này cũng được đại biểu Nguyễn Văn Giàu (Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại
của Quốc hội) đã từng phát biểu tại Quốc hội, trong thời gian qua có sự
chênh lệch số liệu thống kê giữa Tổng cục Thống kê với bộ, ngành và giữa
trung ương với địa phương. Nguyên nhân chủ yếu do chưa quy định chặt
chẽ về nội dung, phương pháp tính, nguồn số liệu của các chỉ tiêu thống
kê; thiếu các quy định cụ thể về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức,
cá nhân trong việc cung cấp, sản xuất, sử dụng thông tin thống kê; thẩm
quyền điều phối của cơ quan thống kê trung ương; về ứng dụng công nghệ
thông tin truyền thông, cùng với việc thực thi Luật chưa nghiêm, chế tài
xử lý vi phạm chưa đủ mạnh.
Phải
khẳng định rằng, hoạt động thống kê có vai trò hết sức quan trọng nhằm
giúp Đảng, Quốc hội và Chính phủ hoạch định các chủ trương, chính sách,
do vậy yêu cầu số liệu thống kê phải chất lượng và chính xác để khắc
phục tình trạng làm đẹp con số, chạy theo thành tích.
Thống
kê đúng thì mới đánh giá được đúng tình hình và là cơ sở đẩy xác định
những mục tiêu cho thời gian tới. Tình trạng chạy theo thành tích vẫn
còn tồn tại ở một số lĩnh vực nhất định cũng làm cho việc xây dựng Báo
cáo chính trị thiếu chính xác. Báo cáo chính trị cũng có tính kế thừa từ
báo cáo của những nhiệm kỳ trước, tuy nhiên, việc thay đổi không chỉ
dừng lại ở những con số mà kèm theo đó là những nhận định rõ về tình
hình để có những dự báo cho tương lai.
Việc
xây dựng Báo cáo chính trị đã được Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn
Phú Trọng nhấn mạnh tại Phiên họp Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII, trong
đó, nêu rõ: “Tư tưởng chỉ đạo là phải kết hợp nhuần nhuyễn giữa kiên
định và đổi mới, đổi mới nhưng vẫn kiên định mục tiêu dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội;
phải kết hợp nhuần nhuyễn giữa kế thừa và phát triển, giữa lý luận và
thực tiễn, tiếp tục từng bước hoàn thiện cương lĩnh, lý luận về chủ
nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”.
Yêu
cầu của công cuộc đổi mới cũng phải được thể hiện rõ trong các Báo cáo
chính trị, tuy nhiên, cần quán triệt tinh thần: “Đổi mới có nguyên tắc,
không được xa rời những vấn đề có tính nguyên tắc, không được chệch
hướng, đổi màu, hội nhập mà không hòa tan, nhưng dứt khoát phải đổi mới”
- Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Về
phương pháp, cách làm, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu, phải phát
huy tối đa dân chủ, bình tĩnh lắng nghe các ý kiến đóng góp, thu hút kết
tinh tối đa trí tuệ tập thể, tạo sự thống nhất cao trong Đảng, trong
nhân dân.
Trên cơ sở lựa chọn, chắt
lọc, tham khảo các ý kiến đề xuất của cán bộ, đảng viên, chủ đề của Đại
hội phải ngắn gọn, súc tích và có tính khái quát cao, thể hiện tầm nhìn,
tư duy chiến lược của Đảng, phản ánh được mục tiêu lớn và phương hướng
cơ bản, thể hiện quyết tâm chính trị của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân
ta.
Để có một báo cáo hoàn thiện cả
về mặt lý luận và thực tiễn, Bộ Chính trị cũng như Ban Thường vụ các
Tỉnh ủy, Thành ủy đã thành lập các đoàn khảo sát tại các cấp. Yêu cầu
việc khảo sát thực tế tại các địa phương, cơ quan, đơn vị, phải có chọn
lọc, có chủ đích, nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, không làm tràn lan,
gây vất vả cho địa phương; phải bảo đảm tính tiêu biểu, đúc rút được
kinh nghiệm, làm sao tổ chức các chuyến đi khảo sát, làm việc thật thực
chất, hiệu quả, tránh hình thức, thu nhận được nhiều thông tin bổ ích
phục vụ cho việc xây dựng Báo cáo chính trị.
Dự
thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIII cũng là một trong những nội
dung sẽ được thảo luận tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 11
khóa XII diễn ra từ ngày 07 - 13/10./.