Cuộc gặp đầu tiên giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov kéo dài hơn bốn giờ tại Cung điện Diriyah ở thủ đô Riyadh, Saudi Arabia hôm 18/2 đã đạt được một số kết quả then chốt bước đầu...
Bước đột phá sau ba năm chiến sự
Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh cuộc xung đột ở Ukraine kéo dài ba năm đã khiến cả Nga và phương Tây rơi vào thế bế tắc, với hàng trăm nghìn binh sĩ thương vong và nền kinh tế của nhiều quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề.
Mục tiêu chính của cuộc gặp là tìm kiếm một giải pháp khả thi để chấm dứt xung đột, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác giữa Washington và Moscow trong bối cảnh địa chính trị đang có nhiều biến động. Kết thúc đàm phán, hai bên đã thống nhất bốn nguyên tắc quan trọng, được xem là nền tảng cho tiến trình hòa bình trong tương lai.
Thứ nhất, Mỹ và Nga cam kết khôi phục đầy đủ hoạt động của các cơ quan ngoại giao tại Washington và Moscow, tạo điều kiện thuận lợi cho đối thoại trực tiếp. Đây được coi là bước đi quan trọng nhằm xây dựng lại lòng tin và mở đường cho các cuộc đàm phán tiếp theo.
Thứ hai, hai bên đồng ý thành lập một nhóm đàm phán cấp cao để tiếp tục thương lượng về các điều khoản kết thúc chiến tranh. Nhóm này sẽ bao gồm các quan chức ngoại giao, quân sự và kinh tế từ cả hai phía, với mục tiêu đảm bảo tiến trình hòa bình diễn ra bền vững và lâu dài.
Thứ ba, Mỹ và Nga sẽ bắt đầu thảo luận về khả năng hợp tác địa chính trị và kinh tế hậu chiến. Điều này mở ra viễn cảnh hợp tác song phương trong một số lĩnh vực chiến lược, từ năng lượng, thương mại đến các vấn đề an ninh khu vực.
Thứ tư, hai nước cam kết duy trì cơ chế đối thoại thường xuyên để đảm bảo các thỏa thuận đạt được không bị đình trệ. Điều này đồng nghĩa với việc các quan chức cấp cao từ hai phía sẽ tiếp tục gặp gỡ định kỳ để theo dõi tiến trình và giải quyết các bất đồng phát sinh.
Phản ứng từ Ukraine và EU: Bất mãn và lo ngại
Cuộc gặp tại Riyadh đã phá vỡ thế bế tắc kéo dài trong quan hệ Mỹ - Nga suốt ba năm qua. Trước đó, các cuộc đàm phán đều đổ vỡ do Nga kiên quyết giữ các vùng lãnh thổ đang kiểm soát, trong khi Mỹ và phương Tây phản đối việc Ukraine bị mất thêm đất. Lần này, Washington dường như đã linh hoạt hơn trong lập trường của mình, ưu tiên việc đạt được hòa bình hơn là kiên trì với các điều kiện cứng rắn.
Thực tế là, việc Ukraine và Liên minh châu Âu (EU) không được mời tham gia cuộc họp đã gây ra phản ứng dữ dội từ Kiev và Brussels. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố chính phủ của ông "không biết gì" về các cuộc đàm phán này và nhấn mạnh rằng Ukraine sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào mà không có sự tham gia trực tiếp của Kiev.
Về phía EU, các nhà lãnh đạo châu Âu bày tỏ sự thất vọng khi bị loại khỏi một cuộc đàm phán có thể định hình tương lai của khu vực. Họ lo ngại rằng Washington có thể đạt được một thỏa thuận với Moscow mà không tính đến lợi ích của châu Âu, đặc biệt là khi Mỹ đang có xu hướng tập trung hơn vào các lợi ích chiến lược riêng dưới thời Tổng thống Donald Trump.
Dù vấp phải sự phản đối từ Ukraine và EU, cuộc gặp vẫn mang lại một số lợi ích quan trọng cho các bên liên quan. Đối với Mỹ, việc tiến gần hơn đến một giải pháp hòa bình có thể giúp giảm bớt gánh nặng tài chính và chính trị từ cuộc chiến, đồng thời mở ra các cơ hội hợp tác với Nga. Đối với Moscow, thỏa thuận này có thể tạo điều kiện để duy trì quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ mở rộng, trong khi giảm bớt sức ép từ các lệnh trừng phạt kinh tế.
Về phía Ukraine, dù không tham gia trực tiếp vào cuộc đàm phán, một lộ trình hòa bình rõ ràng có thể giúp nước này giảm thiểu tổn thất và tập trung vào tái thiết đất nước. EU cũng có thể hưởng lợi từ một nền an ninh ổn định hơn, giảm thiểu nguy cơ xung đột lan rộng sang khu vực Đông Âu.
P.V
