(TUAG)- Tại Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 11, khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh một thông điệp sâu sắc "Đất nước là quê hương". Với tinh thần vượt qua tâm lý vùng miền, Tổng Bí thư kêu gọi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân đoàn kết, đồng hành thực hiện chủ trương sáp nhập tỉnh và sắp xếp cấp xã, hướng tới mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, vì lợi ích chung của đất nước. Lời kêu gọi này không chỉ là một định hướng chiến lược mà còn là một lời hiệu triệu mang tính cách mạng, mở ra kỷ nguyên mới cho sự phát triển của Việt Nam.
Bối cảnh và tầm nhìn chiến lược
Chủ trương sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh và sắp xếp lại cấp xã là một phần của cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, được triển khai theo Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII. Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, việc sắp xếp này không chỉ đơn thuần là điều chỉnh địa giới hành chính, mà là một bước đi mang tính đột phá nhằm tái cấu trúc không gian kinh tế, phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn và xây dựng một đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Tại Hội nghị Trung ương 11, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thống nhất giảm số lượng tỉnh, thành phố từ 63 xuống còn 34 (28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc Trung ương), đồng thời giảm khoảng 60-70% số đơn vị hành chính cấp xã. Đặc biệt, mô hình chính quyền địa phương sẽ được tổ chức theo hai cấp: Cấp tỉnh và cấp xã, với việc kết thúc hoạt động của cấp huyện từ ngày 01/7/2025, sau khi sửa đổi Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Đây là một quyết sách lịch sử, được xây dựng với "tầm nhìn lâu dài, ít nhất cho 100 năm tới", nhằm tạo ra không gian phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa mới, phù hợp với yêu cầu quản trị hiện đại.
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Việc sáp nhập tỉnh và sắp xếp cấp xã không phải là xóa bỏ bản sắc địa phương, mà là cơ hội để các địa phương cùng nhau vươn lên, vượt qua những giới hạn của tư duy vùng miền. "Đất nước là quê hương" - câu nói này không chỉ là một lời khẳng định về sự đoàn kết mà còn là một lời nhắc nhở rằng, mỗi quyết sách đều phải đặt lợi ích của đất nước và Nhân dân lên trên hết.
Vượt qua tâm lý vùng miền: Thách thức và cơ hội
Một trong những thách thức lớn nhất của chủ trương sáp nhập tỉnh là tâm lý gắn bó với quê hương, nơi "chôn rau cắt rốn" của mỗi người dân Việt Nam; nhiều người có thể cảm thấy tiếc nuối khi tỉnh của mình không còn là một thực thể độc lập, những ký ức, niềm tự hào về quê hương gắn với tên tỉnh, các biểu tượng địa phương, từ đó cảm thấy phần nào mất đi "thương hiệu" quê hương, lo ngại bất bình đẳng giữa các khu vực, gây tâm lý hụt hẫng…
Tổng Bí thư Tô Lâm nhận định rằng, việc điều chỉnh địa giới hành chính sẽ tác động đến tâm tư, tình cảm của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Tuy nhiên, Tổng Bí thư kêu gọi toàn dân thay đổi tư duy, hướng tới một tầm nhìn rộng lớn hơn, trong đó "đất nước là quê hương".
Để vượt qua thách thức này, Tổng Bí thư nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác tuyên truyền, vận động và lấy ý kiến cộng đồng dân cư theo quy chế dân chủ cơ sở. Các quy trình này phải được thực hiện minh bạch, đúng quy định, nhằm tạo sự đồng thuận trong xã hội. Tổng Bí thư cũng yêu cầu các địa phương tránh hai khuynh hướng cực đoan: sáp nhập xã quá rộng, biến thành "huyện thu nhỏ", hoặc sáp nhập quá nhỏ, dẫn đến hạn chế không gian phát triển và bộ máy cồng kềnh.
Ví dụ điển hình cho tinh thần này là sự sáp nhập giữa Quảng Nam và Đà Nẵng, được Tổng Bí thư đánh giá là cơ hội lịch sử để xây dựng một trung tâm kinh tế, văn hóa, đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực. Sau sáp nhập, Quảng Nam - Đà Nẵng mới được kỳ vọng sẽ trở thành một động lực phát triển không chỉ cho miền Trung mà còn cho cả nước, với các cơ chế tài chính và quy hoạch mang tính đột phá. Các chuyên gia cũng nhận định nếu sáp nhập An Giang và Kiên Giang sẽ tạo ra một tỉnh có thế mạnh vượt trội về nông nghiệp (lúa gạo), thủy sản, du lịch và kinh tế biển, với quy mô dân số lớn, hạ tầng kết nối tốt và không gian phát triển đa dạng. Đây sẽ là động lực thúc đẩy kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Hành trình tinh gọn bộ máy, kiến tạo phát triển
Chủ trương sáp nhập tỉnh và sắp xếp cấp xã không chỉ nhằm giảm đầu mối hành chính mà còn hướng tới việc xây dựng một bộ máy chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân và sát dân. Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, chính quyền địa phương sau sắp xếp sẽ được tăng cường phân cấp, phân quyền, có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật để quyết định các vấn đề thuộc phạm vi của mình. Điều này giúp cấp xã trở thành nơi triển khai trực tiếp các chủ trương, nghị quyết của Đảng và Nhà nước đến người dân một cách hiệu quả hơn.
Ngoài ra, việc sáp nhập tỉnh và sắp xếp cấp xã còn là cơ hội để sàng lọc, xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ đức, tài, tâm, tầm và nhiệt huyết cách mạng. Tổng Bí thư nhấn mạnh rằng, quá trình này phải được thực hiện công khai, minh bạch, tránh các hành vi tiêu cực như chạy chức, chạy quyền hay tham nhũng. Các cơ quan Trung ương sẽ có hướng dẫn cụ thể về sắp xếp nhân sự, lấy tiêu chuẩn cao nhất là "vì yêu cầu công việc".
Về lộ trình, Tổng Bí thư yêu cầu hoàn thành sửa đổi Hiến pháp và các văn bản pháp luật liên quan trước ngày 30/6/2025, bắt đầu kết thúc hoạt động của cấp huyện từ ngày 01/7/2025 và hoàn thành sáp nhập tỉnh trước ngày 01/9/2025. Đại hội đảng cấp xã và cấp tỉnh cũng sẽ được tổ chức ngay sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, đảm bảo tính liên tục và không gián đoạn công việc.
Đồng hành hướng tới sự phát triển bền vững
Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, mục tiêu cao nhất của chủ trương sáp nhập tỉnh và sắp xếp cấp xã là đảm bảo sự phát triển nhanh, ổn định và bền vững của đất nước, đồng thời chăm lo tốt hơn đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Việc tinh gọn bộ máy sẽ giúp khơi thông các điểm nghẽn, giải phóng nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Hơn nữa, việc sáp nhập tỉnh sẽ tạo ra các không gian phát triển mới, mở rộng quy mô kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh của các địa phương. Ví dụ, việc giảm số lượng tỉnh từ 63 xuống 34 sẽ giúp tập trung nguồn lực đầu tư công, tối ưu hóa các dự án hạ tầng và tạo động lực tăng trưởng kinh tế với mục tiêu GDP đạt 8% trở lên trong năm 2025 và tăng trưởng hai con số trong các năm tiếp theo.
Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh vai trò của sự đồng thuận xã hội trong việc thực hiện chủ trương này. Tổng Bí thư kêu gọi toàn dân phát huy tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường và tự hào dân tộc, cùng chung tay xây dựng một Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Lời kêu gọi "Đất nước là quê hương" của Tổng Bí thư Tô Lâm không chỉ là một thông điệp chính trị mà còn là một lời hiệu triệu mang tính nhân văn sâu sắc. Trong bối cảnh đất nước đứng trước những cơ hội và thách thức mới, việc sáp nhập tỉnh và sắp xếp cấp xã là một bước đi mang tính cách mạng, đòi hỏi sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị và toàn dân.
Bằng tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược và tinh thần đoàn kết, Việt Nam đang hướng tới một kỷ nguyên phát triển mới, nơi mỗi địa phương, dù lớn hay nhỏ, đều góp phần vào sự thịnh vượng chung của Tổ quốc. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, đây là thời điểm để mỗi người dân Việt Nam vượt lên chính mình, hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung, cùng đồng hành xây dựng một đất nước giàu mạnh và hạnh phúc./.
Nguyễn Lam
