(TUAG)- Tỉnh An Giang với bề dày lịch sử và văn hóa đặc sắc của vùng đất Nam Bộ, cùng với cả nước tỉnh đang bước vào giai đoạn sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Vấn đề này đã thu hút sự chú ý của đông đảo người dân, đặc biệt là vấn đề đặt tên cho các xã, phường mới. Sau khi lấy ý kiến Nhân dân, nhiều luồng ý kiến khác nhau đã xuất hiện, phản ánh sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng đối với việc bảo tồn giá trị lịch sử, văn hóa và đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển hiện đại.
Quá trình nghiên cứu và lấy ý kiến Nhân dân
Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã là một bước tiến quan trọng trong tiến trình đổi mới và hoàn thiện bộ máy nhà nước. Thực hiện Nghị quyết số 60-NQ/TW, ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII và Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15, ngày 15/4/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đảng bộ tỉnh An Giang thống nhất sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã giảm còn 54 đơn vị hành chính (trong đó có 44 xã và 10 phường), giảm 101 đơn vị hành chính cấp xã, đạt tỷ lệ giảm 65,15% tổng số đơn vị hành chính cấp xã trước khi sắp xếp. Để đảm bảo tính minh bạch và dân chủ, tỉnh đã tổ chức lấy ý kiến rộng rãi từ người dân, các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa và các chuyên gia địa phương. Quá trình này đã ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp quý báu, nhất là việc đặt tên xã, phường sau khi sáp nhập, các ý kiến từ việc giữ lại các tên gọi gắn liền với truyền thống lâu đời đến đề xuất những cách đặt tên mới nhằm tạo sự đồng bộ, dễ nhận diện trong bối cảnh mới.
Các ý kiến trái chiều là điều dễ hiểu, bởi mỗi cái tên đều gắn bó với ký ức, lịch sử và bản sắc riêng của từng cộng đồng. Sự xuất hiện của nhiều luồng ý kiến khác nhau trong quá trình này là minh chứng cho sự quan tâm của người dân đối với quê hương. Các ý kiến này sẽ được cơ quan chức năng tiếp thu, phân tích và cân nhắc kỹ lưỡng để đưa ra phương án đặt tên tối ưu, vừa bảo tồn giá trị truyền thống, vừa đáp ứng yêu cầu phát triển hiện đại.
Phương án đặt tên
Một trong những điểm nổi bật trong phương án đặt tên xã, phường tại An Giang là sự cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng giữa việc bảo tồn các giá trị lịch sử, văn hóa và yêu cầu đồng bộ hóa trong quản lý hành chính. Phương án được đưa ra dựa trên các nguyên tắc chính:
Tôn vinh giá trị lịch sử, văn hóa: Một số xã, phường được giữ nguyên hoặc đặt tên dựa trên các giá trị truyền thống, gắn liền với lịch sử, văn hóa đặc trưng của địa phương. Ví dụ, các tên như Mỹ Hòa Hưng, Vĩnh Tế, Ba Chúc, Cô Tô, Óc Eo, Cù Lao Giêng… đều mang trong mình những câu chuyện lịch sử, văn hóa độc đáo. Những cái tên này không chỉ là danh xưng hành chính mà còn là biểu tượng của niềm tự hào địa phương, gắn bó với đời sống tinh thần của người dân An Giang qua nhiều thế hệ.
Đồng bộ hóa và dễ nhận diện: Đối với các xã, phường mới hoặc được sáp nhập, tỉnh đã áp dụng cách đặt tên theo phương vị (Đông, Tây, Nam, Bắc) kết hợp với tên huyện. Đặc biệt, khi cấp huyện dự kiến kết thúc hoạt động, tên huyện sẽ được sử dụng để đặt tên cho xã trung tâm, còn các xã khác trong khu vực sẽ mang tên theo phương vị kèm tên huyện. Ví dụ, nếu huyện Châu Phú kết thúc hoạt động, xã trung tâm có thể mang tên xã Châu Phú, còn các xã lân cận sẽ là xã Châu Phú Trung, xã Châu Phú Tây, xã Châu Phú Nam, xã Châu Phú Bắc. Cách đặt tên này giúp lưu giữ tên gọi của huyện, vốn là một phần ký ức và bản sắc của người dân, đồng thời tạo sự liên kết rõ ràng giữa các đơn vị hành chính mới với nguồn gốc địa phương.
Theo kết quả sơ bộ việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân về thành lập, sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã cho thấy sự đồng thuận, thống nhất cao của cán bộ, đảng viên và Nhân dân: Thành phố Châu Đốc đạt 99,76%, huyện Phú Tân đạt 99,68%, thành phố Long Xuyên đạt 99,49%,… đây thực sự là minh chứng sống động về thống nhất cao giữa "Ý Đảng - Lòng dân" đối với tương lai phát triển của địa phương và đất nước.
Ý nghĩa của việc đặt tên xã, phường
Việc sử dụng phương vị trong đặt tên xã, phường từ lâu đã diễn ra nhiều nơi trong cả nước, điều này không chỉ mang tính thực tiễn mà còn chứa đựng ý nghĩa văn hóa và hành chính sâu sắc. Trước hết, cách đặt tên này giúp người dân và cơ quan quản lý dễ dàng nhận diện vị trí địa lý của từng xã, phường trong mối liên hệ với huyện cũ. Ví dụ, nghe đến tên xã Châu Phú Nam, người dân sẽ ngay lập tức hình dung được xã này thuộc khu vực nào của huyện Châu Phú trước đây, từ đó duy trì được sự gắn kết với lịch sử địa phương.
Thứ hai, cách đặt tên theo phương vị tạo ra sự đồng bộ và nhất quán trong hệ thống hành chính. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh tỉnh An Giang đang hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư và quy hoạch hạ tầng hiện đại. Một hệ thống tên gọi đồng bộ sẽ giúp các nhà đầu tư, cơ quan quản lý và người dân dễ dàng định vị, lập kế hoạch và triển khai các dự án phát triển.
Thứ ba, việc sử dụng tên huyện trong các xã mới cũng là cách để bảo tồn di sản văn hóa. Nhiều huyện tại An Giang mang trong mình những giá trị lịch sử, văn hóa độc đáo, và việc giữ lại tên huyện trong các xã mới là một cách để lưu giữ ký ức tập thể, tránh làm mất đi bản sắc địa phương trong quá trình tái cấu trúc đơn vị hành chính.
Hơn nữa, cách đặt tên theo phương vị còn tạo sự nhất quán trong cách gọi tên trên toàn tỉnh, giúp giảm thiểu sự nhầm lẫn và tăng cường hiệu quả trong công tác quản lý hành chính. Trong tương lai, khi các dự án quy hoạch đô thị, giao thông, thủy lợi và du lịch được triển khai, hệ thống tên gọi này sẽ là nền tảng để xây dựng bản đồ hành chính rõ ràng, dễ tiếp cận.
Cùng với cách đặt tên một số xã, phường theo phương vị, tỉnh An Giang cũng đặc biệt chú trọng đến việc giữ gìn các tên gọi gắn liền với yếu tố lịch sử, văn hóa, truyền thống địa phương. Những cái tên như Óc Eo - một trong 3 nền văn hóa cổ đại của nước ta, hình thành và phát triển ở Nam Bộ từ thế kỷ 1 đến thế kỷ 7 sau Công Nguyên; Ba Chúc - nơi ghi dấu lịch sử đau thương nhưng đầy kiên cường; hay Cù Lao Giêng – vùng đất giàu truyền thống văn hóa và tôn giáo và nhiều địa danh khác đều được giữ nguyên. Những tên gọi này không chỉ là danh xưng hành chính mà còn là cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai, giúp thế hệ trẻ hiểu và trân trọng hơn lịch sử của quê hương.
Ví dụ, phường Vĩnh Tế, gợi nhớ đến kênh Vĩnh Tế, một công trình thủy lợi, quốc phòng lịch sử do Thoại Ngọc Hầu xây dựng, góp phần quan trọng vào quá trình dựng nước, giữ nước và sự phát triển kinh tế, giao thương của vùng Nam Bộ. Tương tự, xã Mỹ Hòa Hưng là nơi gắn bó với ký ức về Chủ tịch Tôn Đức Thắng, một biểu tượng của tinh thần yêu nước và lao động. Những cái tên này không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn góp phần quảng bá văn hóa An Giang ra bên ngoài.
Có thể khẳng định, việc đặt tên các xã, phường trên địa bàn tỉnh An Giang sau khi sắp xếp đơn vị hành chính là một quá trình được nghiên cứu kỹ lưỡng, cân nhắc thận trọng, thể hiện sự tôn trọng lịch sử, văn hóa và định hướng phát triển bền vững của địa phương trong kỷ nguyên mới. Phương án sử dụng tên huyện cho xã trung tâm, đặt tên theo theo phương vị cho các xã lân cận, kết hợp với việc giữ nguyên các tên gọi truyền thống không chỉ giúp lưu giữ bản sắc địa phương mà còn tạo ra một hệ thống tên gọi đồng bộ, dễ nhận biết và thuận tiện cho quản lý, quy hoạch. Qua đó, xây dựng một hệ thống hành chính hiện đại, gắn kết cộng đồng và phát triển bền vững.
Sự thật
