(TUAG)- Đây là một trong những giải pháp trong tâm được các
chuyên gia, nhà khoa học đưa ra tại Hội thảo “Nỗ lực đột phá phát triển khoa học,
công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tỉnh An Giang” do Liên hiệp các
Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh An Giang phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ
tỉnh An Giang tổ chức ngày 29/5 tại thành phố Long Xuyên.
Theo tiến sĩ Đoàn Ngọc Phả, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa
học và Kỹ thuật tỉnh An Giang, trong bối cảnh toàn cầu hóa, cuộc cách mạng công
nghiệp lần thứ tư và làn sóng chuyển đổi số đang diễn ra sâu rộng trên toàn thế
giới, việc phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã
trở thành yêu cầu tất yếu, là động lực then chốt để nâng cao năng lực cạnh
tranh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Đối với tỉnh An Giang, thời gian qua, hoạt động nghiên cứu
khoa học và phát triển công nghệ đã có những chuyển biến tích cực, gắn kết chặt
chẽ với sản xuất và đời sống, kết quả các nhiệm vụ khoa học công nghệ ứng dụng
vào thực tiễn, mang lại hiệu quả trong hoạt động sản xuất - kinh doanh, phục vụ
quản lý các ngành, lĩnh vực. Mức đóng góp nguồn kinh phí từ xã hội vào hoạt động
khoa học công nghệ giai đoạn 2021-2024 khoảng 30%. Nguồn nhân lực nghiên cứu
khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo đạt 7,5 người/ 1 vạn
dân.
Công tác chuyển đổi số đạt nhiều kết quả tích cực. Hạ tầng
số được đầu tư cơ bản đáp ứng yêu cầu, các nền tảng số, hệ thống ứng dụng dùng
chung đưa vào vận hành hiệu quả, phục vụ tốt công tác quản lý, điều hành, kết
nối với hệ thống các sở, ngành và địa phương. Quy mô kinh tế số tỉnh An Giang
năm 2023 chiếm 5,28% GRDP, năm 2024 chiếm 5,99% GRDP,…
Bên cạnh những kết quả tích cực, Tiến sĩ Đoàn Ngọc Phả cho
rằng, tỉnh An Giang nói riêng và nhiều địa phương khác trong cả nước nói chung
vẫn còn gặp nhiều lực cản, hạn chế, như: tốc độ và sự bứt phá về phát triển
khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số còn chậm; quy mô, tiềm
lực, trình độ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo còn hạn chế; nghiên
cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo chưa có bước đột phá;
chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) còn thấp (năm 2023, chỉ số đổi mới
sáng tạo cấp địa phương của tỉnh An Giang xếp hạng 46/63; năm 2024: xếp hạng
51/63)… Do đó, việc phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi
số là một xu thế tất yếu, khách quan, mang tính chiến lược, ưu tiên hàng đầu để
phát triển nhanh. Khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trên cơ sở khai thác tài sản
trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới sẽ là yếu tố then chốt giúp kinh tế
tư nhân bứt phá và vươn tầm quốc tế.
Đồng tình với quan điểm trên, Phó Giáo sư, tiến sĩ Đoàn
Thanh Nghị, Trưởng khoa Công nghệ Thông tin, Trường Đại học An Giang - Đại học
Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất Chính phủ cần tiếp tục hoàn thiện thể
chế chính sách nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp,
đặc biệt cần có những cơ chế hỗ trợ mạnh mẽ đổi mới sáng tạo và phát triển khoa
học công nghệ để nâng cao hiệu quả thực hiện chuỗi giá trị toàn cầu. Trong đó,
tập trung ngành công nghiệp phụ trợ, công nghiệp chế tạo sản xuất, công nghệ
số, logistic,...
Bên cạnh đó, để tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, các doanh
nghiệp cần phải nâng cao năng lực cạnh tranh với một chiến lược và lộ trình cụ
thể. Đồng thời, khắc phục các rào cản chi phí ẩn/phụ của từng phân đoạn; quản
trị rủi ro, nâng cao hiệu quả trong chuỗi giá trị; số hóa và chuyển đổi số, và thực
hiện nhiều hình thức liên doanh, liên kết để nâng cao năng lực,... nhằm bắt kịp
sự phát triển của cuộc các mạng chuyển đổi số hiện nay.
“Thời đại công nghệ số, các doanh nghiệp phải linh động
điều chỉnh sản phẩm, phương thức bán hàng theo nhu cầu người tiêu dùng, tích
hợp các công nghệ tiên tiến để giảm thiểu quy trình sản xuất, giảm thời gian
giao hàng, rút ngắn vòng đời sản phẩm nhưng vẫn đảm bảo khả năng quản lý sản
xuất và chất lượng sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh…” - Phó Giáo sư, tiến sĩ
Đoàn Thanh Nghị nhận mạnh.
Từ góc độ một đơn vị đang tham gia tích cực vào phát triển,
chuyển giao công nghệ mới và đào tạo nhân sự, Phó Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Văn
Hiếu, Phó Giám đốc Trung tâm Sở hữu Trí tuệ và Chuyển giao Công nghệ, Đại học
Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong bối cảnh chuyển đổi mô hình tăng
trưởng dựa trên tri thức, đổi mới sáng tạo và công nghệ, vai trò của đội ngũ
trí thức ngày càng trở nên then chốt. Tỉnh An Giang với tiềm năng lớn về nông
nghiệp, du lịch, thương mại biên giới cần phát huy mạnh mẽ vai trò của trí thức
để tạo ra đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội.
Theo Phó Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Văn Hiếu, để thúc đẩy vai
trò của trí thức đối với sự phát triển của tỉnh An Giang nói riêng và đất nước
ta nói chung, tỉnh An Giang cũng như các địa phương khác cần quy hoạch và phát
triển đội ngũ trí thức phù hợp với chiến lược phát triển tỉnh. Xây dựng cơ sở
dữ liệu về đội ngũ trí thức của tỉnh, bao gồm cả lực lượng tại chỗ và trí thức
ở ngoài tỉnh, ngoài nước. Xác định các lĩnh vực mũi nhọn cần thu hút trí thức
như: nông nghiệp công nghệ cao, logistics, thương mại xuyên biên giới, du lịch
xanh, chuyển đổi số… Ban hành chính sách thu hút, đãi ngộ đặc biệt để mời gọi
trí thức giỏi tham gia xây dựng và phát triển tỉnh.
Đồng thời, tăng cường cơ chế phối hợp giữa trí thức - chính
quyền - doanh nghiệp; tôn vinh, khích lệ và lan tỏa giá trị cống hiến của trí
thức; hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gắn với đội ngũ trí thức; xây
dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo - nơi tập trung hoạt động nghiên cứu và phát
triển sản phẩm, dịch vụ mới, hỗ trợ khởi nghiệp, kết nối các nhà khoa học với
doanh nghiệp. Thiết lập Quỹ hỗ trợ nghiên cứu, khởi nghiệp sáng tạo dành cho cá
nhân, nhóm nghiên cứu do trí thức dẫn dắt. Kết nối An Giang với các trung tâm
đổi mới sáng tạo lớn trong nước và quốc tế, đưa sản phẩm trí tuệ của địa phương
vươn ra thị trường rộng lớn hơn…
Phát biểu tại hội thảo, Thạc sĩ Phan Văn Kiến, Phó Giám đốc
Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh An Giang cho biết, thời gian qua, tỉnh An Giang
đã ban hành cụ thể hóa và thực hiện nhiều chính sách trong lĩnh vực khoa học và
công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Hoạt động nghiên cứu khoa học và
chuyển giao công nghệ đã triển khai tích cực trong đầu tư, ứng dụng khoa học và
công nghệ, nhất là trong nông nghiệp, công nghiệp chế biến được đẩy mạnh, nâng
cao chất lượng, giá trị, sức cạnh tranh của các sản phẩm chủ lực (lúa gạo, thủy
sản, rau màu,…). Hạ tầng viễn thông, ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ hiện
đại hóa nền hành chính và các lĩnh vực kinh tế - xã hội,… phát triển đồng bộ,
đáp ứng yêu cầu phát triển trong cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Hiện nay, An Giang tích cực quan tâm trong thực hiện mô
hình tăng trưởng mới, trong đó tập trung phát triển kinh tế số, khoa học công nghệ
và đổi mới sáng tạo. Phấn đấu đến năm 2030, tiềm lực, trình độ khoa học và công
nghệ và đổi mới sáng tạo của tỉnh thuộc nhóm khá. Tỷ lệ đóng góp của năng suất
nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế tối thiểu 55%. Quy mô kinh tế số
đạt tối thiểu 20% GRDP của tỉnh. Nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, phát triển
công nghệ, đổi mới sáng tạo đạt 12 người/1 vạn dân. Hạ tầng số tiên tiến, hiện
đại; ứng dụng thành công một số công nghệ chiến lược, công nghệ số, như: Trí
tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn, điện toán đám mây, chuỗi
khối, thông tin di động 5G, 6G và một số công nghệ mới nổi. Phủ sóng 5G toàn
tỉnh. Đến năm 2045, đưa An Giang thành tỉnh có thu nhập cao hơn so bình quân
chung cả nước. Nông nghiệp xanh, công nghiệp công nghệ cao, y tế, giáo dục nằm
trong nhóm dẫn đầu cả nước./.
Công Mạo
