(TUAG)- Năm 1975, quân và dân An Giang cùng cả nước đập tan sự xâm lược của đế quốc Mỹ cùng bè lũ tay sai bán nước, giải phóng quê hương, giành lại độc lập cho Tổ quốc. Đó là những ngày tháng lịch sử không thể nào quên của quân và dân An Giang.
Năm 1974, để phù hợp diễn biến mới và địa bàn của cuộc kháng chiến, tỉnh Long Châu Tiền và Long Châu Hà được thành lập.
Hai tỉnh khẩn trương xây dựng kế hoạch hoạt động với tinh thần “một ngày bằng hai mươi năm”, chọn mục tiêu, củng cố và phát triển lực lượng vũ trang, phát động phong trào quần chúng tấn công ba mũi, chuẩn bị cơ sở bên trong sẵn sàng khởi nghĩa khi tình thế chín muồi...
Ngày 28/4/1975, Quân khu 9 chỉ đạo cho tỉnh Long Châu Hà đưa lực lượng vũ trang của tỉnh về giải phóng Hà Tiên là nơi yếu nhất của địch. Hành quân đến Nam Thái Sơn được tin Dương Văn Minh đầu hàng, Tỉnh ủy quyết định chia lực lượng ra làm hai: Một cánh tiếp tục tiến về Hà Tiên, cánh thứ hai quay lại Ba Thê để giải phóng Long Xuyên.
Chiều tối 30/4/1975, ta về đến Ba Thê. Ở đây, lực lượng khởi nghĩa của huyện đã kiểm soát hoàn toàn. Sáng ngày 01/5/1975, ta bao vây gọi hàng chi khu ở núi Sập, đến trưa giải phóng hoàn toàn quận lỵ Huệ Đức. Lực lượng cách mạng tiến về thị xã Long Xuyên. 18 giờ 30, giải phóng hoàn toàn thị xã.
Sau đó, bộ đội tiếp tục tiến lên Châu Thành. Chiều tối 30/4/1975, ta đánh chiếm cầu số 5, hỗ trợ lực lượng tại chỗ giành chính quyền xã Vĩnh Hanh, Cần Đăng. Sáng ngày 01/5/1975, ta đánh tan rã đám bảo an ngụy từ Tri Tôn chạy ra. Đến trưa, ta bao vây gọi hàng chi khu Châu Thành, một bộ phận địch chạy qua đồn Bình Thủy lập phòng tuyến “tử thủ”. Ta chiếm chi khu lúc l6 giờ, đưa một bộ phận xuống bao vây trại công binh Mê Linh. Chiều tối, phối hợp lực lượng từ Long Xuyên lên, ta chiếm trại Mê Linh và sáng hôm sau đánh dứt điểm địch ở đồn Bình Thủy. Tiếp đến, ta tiến lên Châu Phú. Ngày 02/5/1975, giải phóng hoàn toàn Châu Phú.
Ngày 01/5/1975, ta giải phóng hoàn toàn 2 huyện Tri Tôn và Tịnh Biên. Đến trưa, ta giải phóng hoàn toàn tỉnh lỵ Châu Đốc.
Như vậy, đến chiều ngày 02/5/1975, tỉnh Long Châu Hà giải phóng hoàn toàn. Chính quyền quân quản được thiết lập, truy quét tàn quân, ổn định cuộc sống đồng bào.
Nhân dân thị xã Long Xuyên trong ngày vui đại thắng 1975
Từ ngày 28 - 30/4/1975, tỉnh Long Châu Tiền ráo riết chấn chỉnh lại lực lượng, vũ khí, đạn dược, chuẩn bị cơ sở, kế hoạch và phương án tác chiến. Trưa ngày 30/4/1975, Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng, Tỉnh ủy, Tỉnh đội chỉ đạo các lực lượng triển khai theo kế hoạch đã định.
Ở Tân Châu, chiều ngày 30/4/1975, ta giải phóng xã Vĩnh Xương. Sáng 01/5/1975, tiếp tục chiếm Tân An, Vĩnh Hòa, chi khu, căn cứ hải quân Vịnh Đồn, giải phóng quận lỵ. Đến trưa, sau khi giải phóng Hồng Ngự một bộ phận của Tiểu đoàn 2 cũng qua Tân Châu. Bộ Chỉ huy chiến dịch chia bộ đội thành 3 cánh quân: Một cánh đi An Phú, hai cánh tiến về “Thánh địa Hòa Hảo” theo ngã Long Sơn và Hòa Lạc.
Ở An Phú, từ chiều ngày 30/4/1975, lực lượng huyện chia làm 3 mũi tiến về thị trấn từ phía Phú Hội, Khánh Bình, Phú Hữu. Chiều tối ngày 01/5/1975, ta vào đến thị trấn và sáng ngày 02/5/1975, tiếp quản quận lỵ, tiến hành truy quét tàn quân cặp biên giới.
Ở Phú Tân, từ trưa ngày 30/4/1975, địch lập các phòng tuyến “tử thủ”. Chiều ngày 30/4/1975 đến 02/5/1975, Trung ương Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo ra thông cáo số 1 đến số 6, tự ấn định lực lượng ở một số nơi. Ta không đồng ý với yêu cầu đó. Cuối cùng, họ chấp thuận thương lượng vào sáng ngày 03/5/1975.
Chiều ngày 03/5/1975, ta tiếp thu Trung ương giáo hội, kiểm soát toàn bộ trung tâm Phú Tân. Ngày 04/5/1975, tàn quân ở Bình Thạnh Đông, Hiệp Xương, Hưng Nhơn lần lượt đầu hàng. Phú Tân được giải phóng hoàn toàn.
Tại Chợ Mới, từ sáng ngày 30/4/1975 một số tên binh, tề ngụy cấp cao và bọn phản động tụ tập tại Tây An Cổ Tự (Long Kiến) họp bàn kế hoạch giành chính quyền ở miền Tây. Đến trưa ngày 30/4/1975, chúng lập tuyến phòng thủ nhiều tầng từ rạch Cái Tàu Thượng đến rạch Ông Chưởng.
Chiều 30/4/1975, lực lượng huyện từ Mỹ An Hưng (Thạnh Hưng) về lần lượt đánh tan trận địa phòng ngự của địch ở Hội An và Hòa Bình. Ta giải phóng xã vào trưa ngày 01/5/1975. Cùng với Hội An, ở 3 xã Cù lao Giêng, cơ sở cùng đảng viên địa phương vận động quần chúng nổi dậy giải phóng xã.
Trong ngày 01/5/1975, ta tiếp tục đánh địch ở phòng tuyến kinh Cựu Hội và An Thạnh Trung, đẩy địch lui về tuyến chính ở khu vực chợ Bà Vệ và Long Điền B.
Sáng ngày 03/5/1975, ta chiếm chi khu Chợ Mới, chuẩn bị tiến về Long Kiến. Trong lúc đó, địch tiếp tục tăng cường củng cố các tuyến phòng thủ còn lại. Tàn quân ngụy và bảo an quân từ Long Xuyên, Châu Phú, Phú Tân tiếp tục chạy về Tây An Cổ Tự nâng tổng số lên trên 5.000 tên.
Chiều ngày 03/5/1975, ta lần lượt đánh chiếm tuyến Long Điền, Bà Vệ, phát loa gọi bảo an quân ra hàng. Ngày 04/5/1975, nghe lời kêu gọi của thân nhân, cả ngàn bảo an quân ra hàng tay không nhưng còn trên 3.000 tên vẫn tiếp tục “tử thủ”. Ta cho hai máy bay L.19 lên trinh sát và pháo binh bắn vào trận địa của địch, đồng thời lực lượng ta mở ba mũi tiến về Tây An Cổ Tự.
8 giờ ngày 06/5/1975, toàn bộ số quân còn lại kéo cờ trắng ra hàng. Từ ngày 6 - 10/5/1975, ta lần lượt tiếp quản các xã còn lại.
Ở vào một tình thế đặc biệt đầy khó khăn, phức tạp trong những ngày cuối tháng 4 đầu tháng 5/1975, nhưng Đảng bộ và quân dân tỉnh Long Châu Hà và Long Châu Tiền vẫn nỗ lực vượt qua để hoàn thành nhiệm vụ lịch sử vẻ vang của mình góp phần vào thắng lợi chung của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước./.
ĐẶNG THỊ KIM TUYẾN
