Năm 2019, Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh đã thực hiện tốt công tác
thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách BHXH, bảo hiểm thất nghiệp
(BHTN), bảo hiểm y tế (BHYT). Giám đốc BHXH tỉnh trực tiếp chỉ đạo,
điều hành nên công tác thanh tra, kiểm tra được xử lý, định hướng kịp
thời. Việc thanh tra, kiểm tra không gây khó khăn, ảnh hưởng đến hoạt
động của các doanh nghiệp; giúp các đơn vị sử dụng lao động tuân thủ tốt
hơn các quy định của pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT; góp phần đảm bảo
quyền lợi của người lao động, từ đó chính sách an sinh xã hội được thực
hiện tốt hơn.
Đa số các đơn vị được thanh tra, kiểm tra phối hợp
tốt với Đoàn Thanh tra, kiểm tra. Nhiều đơn vị đã khắc phục những sai
sót ngay khi nhận quyết định thanh tra, kiểm tra hoặc thực hiện tốt các
quyết định xử lý vi phạm hành chính, kết luận thanh tra, kiểm tra.
Tuy
nhiên, theo Trưởng Phòng Thanh tra-Kiểm tra BHXH tỉnh Tô Thành Tuyên:
cũng còn một số đơn vị đã thanh tra, kiểm tra từ năm 2018 nhưng vẫn chưa
thực hiện các quyết định xử lý vi phạm hành chính, kết luận thanh tra,
kiểm tra, như: Công ty Cổ phần Việt An, Công ty TNHH Tư vấn Giao thông
IQ, DNTN Hồng Phi, Công ty Cổ phần Xây dựng Thương mại Ngọc Hầu, Công ty
Cồ phần Xây dựng Thương mại Huy Ngọc Hưng, Công ty TNHH Dịch vụ vận tải
Sao Đỏ, Công ty TNHH trung chuyển đường sông Cam Việt, Công ty TNHH MTV
Xây dựng Điện Tâm Phát, Chi nhánh An Giang-Công ty TNHH LONG SEAFOOD
(Thuận An 1)… Đối với các đơn vị này, BHXH tỉnh đã có văn bản đôn đốc,
nhắc nhở nhiều lần, mặt khác đã báo cáo UBND tỉnh xin ý kiến xử lý, đồng
thời BHXH tỉnh tiếp tục đưa vào danh sách thanh tra, kiểm tra năm 2020.
Phòng Thanh tra, kiểm tra Bảo hiểm xã hội tỉnh thực hiện tốt thanh tra, kiểm tra việc chính sách BHXH, BHTN, BHYT
Anh Tuyên cho biết: Đầu năm đến nay BHXH tỉnh thanh tra, kiểm
tra theo kế hoạch 272 đơn vị, đạt 100% kế hoạch BHXH Việt Nam giao.
Ngoài ra, BHXH tỉnh thanh tra, kiểm tra đột xuất trên 50 đơn vị sử dụng
lao động có hồ sơ đề nghị truy đóng cộng nối thời gian tham gia BHXH
trên 6 tháng và các đơn vị nợ đọng từ 3 tháng trở lên xuất từ danh sách
thanh tra tự động trên Hệ thống Quản lý thu và sổ thẻ.
Công
tác thanh tra, kiểm tra ngoài giúp các đơn vị sử dụng lao động tuân thủ
tốt hơn các quy định của pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT còn góp phần đảm
bảo quyền lợi của người lao động. Đặc biệt 10 tháng đầu năm 2019, qua
thanh tra chuyên ngành, kiểm tra và phối hợp thanh tra, kiểm tra liên
ngành, BHXH tỉnh đã yêu cầu các đơn vị sử dụng lao động đăng ký tham gia
cho hơn 1.000 lao động thuộc diện phải tham gia BHXH, BHYT, BHTN, bảo
hiểm tai nạn lao động-bệnh nghề nghiệp với tổng số tiền truy đóng trên
2,1 tỷ đồng; truy đóng trên 200 triệu đồng của 83 người lao động do đơn
vị sử dụng lao động đóng BHXH, BHTN, BHYT chưa đúng quy định; yêu cầu
khắc phục số nợ chậm đóng trên 13,2 tỷ đồng; thu hồi trên 2,055 tỷ đồng
thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh BHYT sai quy định về quỹ BHYT và
trên 22 triệu đồng chi sai chế độ về quỹ BHXH. Xử phạt vi phạm hành
chính 13 đơn vị số tiền 276 triệu đồng do vi phạm hành chính trong lĩnh
vực BHXH, BHTN, BHYT.
Giám đốc BHXH tỉnh Vũ Hoàng Cương cho biết:
công tác thanh tra, kiểm tra luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của
UBND tỉnh và sự phối hợp của các cơ quan, ban ngành địa phương. Việc
thống nhất danh mục các đơn vị được thanh tra, kiểm tra giữa các sở,
ngành liên quan đảm bảo công tác thanh tra, kiểm tra không bị chồng
chéo, trùng lắp về nội dung, không gây khó khăn hoặc ảnh hưởng hoạt động
của các doanh nghiệp. Hệ thống văn bản pháp luật liên quan chính sách
BHXH, BHTN, BHYT ngày càng chặt chẽ, cụ thể, giúp cho công tác thanh
tra, kiểm tra hoàn thiện hơn. Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam đã xây dựng
phần mềm nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra, giúp cho các thao tác nghiệp vụ
chính xác, hiệu quả, nhanh chóng và chuyên nghiệp hơn. Đội ngũ công
chức, viên chức, lao động làm công tác tiếp công dân giải quyết đơn thư,
thanh tra, kiểm tra được đào tạo, tập huấn đầy đủ, không ngừng nâng cao
trình độ chuyên môn nghiệp vụ để thực hiện nhiệm vụ chuyên môn ngày một
tốt hơn.
Thanh tra, kiểm tra nhằm phòng ngừa, phát hiện, ngăn
chặn các hành vi vi phạm pháp luật về chính sách BHXH, BHTN, BHYT; phát
hiện những bất cập, sai sót trong việc thực hiện chính sách pháp luật;
bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHXH, BHTN, BHYT; hướng dẫn, giúp
cơ quan, tổ chức được thanh tra, kiểm tra thực hiện đúng quy định của
pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT. Tăng cường sự phối hợp, trao đổi giữa
cơ quan BHXH và đơn vị sử dụng lao động trong việc tổ chức thực
hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN; đảm bảo an sinh xã hội, góp phần ổn
định chính trị, trật tự, an toàn xã hội.
Tuy nhiên, thực trạng
hiện nay nhiều doanh nghiệp dù đã được thanh tra, kiểm tra, đôn đốc
nhiều lần nhưng không khắc phục theo quyết định xử lý vi phạm hành
chính, kết luận thanh tra, kiểm tra. Nguyên nhân chủ yếu do các đơn vị
chưa có ý thức chấp hành pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT, chưa quan tâm
đến quyền lợi của người lao động, các hình thức xử lý vi phạm hành chính
trong lĩnh vực BHXH, BHTN, BHYT chưa đủ sức răn đe, một số đơn vị gặp
khó khăn trong sản xuất, kinh doanh..., từ đó hiệu quả công tác thanh
tra, kiểm tra bị ảnh hưởng. Thậm chí, một số doanh nghiệp không có thiện
chí hợp tác trong thanh tra, kiểm tra; cố tình cử người không đúng
thành phần tiếp Đoàn Thanh tra, kiểm tra, hoặc cố tình kéo dài thời gian
thanh tra, kiểm tra bằng việc không cung cấp đầy đủ hồ sơ, tài liệu
theo yêu cầu của Đoàn.
Để thực hiện có hiệu quả công tác
thanh, kiểm tra tạo sức răn đe, thượng tôn pháp luật, tạo sự công bằng
cho các đơn vị sử dụng lao động trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
BHXH tỉnh kiến nghị Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, BHXH Việt Nam sớm
có văn bản hướng dẫn cụ thể quy trình xử lý hình sự đối với các hành vi
vi phạm về BHXH, BHTN, BHYT theo hướng dẫn tại Nghị quyết 05/NQ-HĐTP
của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao hướng dẫn áp dụng Điều
214, Điều 215, Điều 216 của Bộ Luật hình sự về các tội liên quan đến
gian lận BHXH, BHTN, BHYT và trốn đóng BHXH, BHTN, BHYT. Kiến nghị Sở
Lao động -Thương binh và Xã hội An Giang thanh tra, kiểm tra những đơn
vị có sử dụng nhiều lao động nhưng không ký hợp đồng lao động, nhằm làm
cơ sở tham gia BHXH, BHTN, BHYT, bảo vệ quyền lợi cho người lao động.
BHXH
tỉnh vẫn sẽ tiếp tục đôn đốc, nhắc nhở các đơn vị chưa thực hiện các
quyết định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN, kết
luận thanh, kiểm tra; đồng thời xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra;
phối hợp thanh tra, kiểm tra liên ngành các đơn vị sử dụng lao động đang
vi phạm chính sách BHXH, BHYT, BHTN trong năm 2020, góp phần đảm bảo
quyền lợi cho người lao động.
HẠNH CHÂU